KJM Nòt Laprès sou Pwojè Lwa (2019)
Se ak anpil endiyasyon, yon santiman revòlt Kolektif Jistis Min (KJM), nan yon nòt konpayi minyè RGC nouvo non konpayi VCS fe soti nan dat 15 fevriye 2019 sou sit yo « vcsmining.com » pou anonse Pwoje Lwa Minye medsin chwal mawon Bank Mondyal, Konpayi Miltinasyonal yo ak Gouvenman kale tèt la ta anplas epi ap tann lòt sesyon Sena pral genyen pou vote l.
Kolektif la ap denonse ak tout fòs li silans konplis Senatè yo fas ak gwo akizasyon vyolasyon dwa enfòmasyon ak patisipasyon pèp la. Nap raple ak opinyon nasyonal ak entènasyonal se depi 2014, Kolektif Jistis Min (KJM) ak yon bann lòt aktè nasyonal tankou entènasyonal pa sispann denonse pwojè eksplwatasyon min metalik nan peyi a ak tout Pwojè Lwa minye pèlen tèt la, ki fèt anbachal, ki vyole dwa patisipasyon popilasyon ayisyèn nan, ki vyole dwa pou moun ak bèt nan kominote ki sible viv, dwa anviwonman, dwa dlo, dwa lasante epi ki nan kontradiksyon ak konstitisyon an.
KJM, Òganizasyon nan kominote ki sible ak koze eksplwatasyon min pa sispann fè nòt, emisyon, konferans, manifestasyon ak lèt louvri pou denonse pwojè eksplwatasyon min nan ak denonse Leta ayisyen ki bay baryè ak yon seri konpayi ki gen yon ansanm pèmi nan men yo pou fè konsiltasyon sou Pwojè Lwa Minyè ki soti nan tono Bank Mondyal.
Se ak anpil fistrasyon, endiyasyon nap tande nan jounal VOA, kouman prezidan Jovnel Moise nan rankont li te gen ak prezidan Donald Trump anvi trennen nan labou revandikasyon ak pozisyon popilasyon ayisyèn nan lè li mete pwojè eksplwatasyon min kòm opòtinite epi pase anba pye pozisyon ak dizon popilasyon ayisyèn, kominote sible yo sou koze eksplwatasyon min, men li krache sou 21 mas kise jounen entènasyonal forè ak 22 mas ki se jounen entènasyonal dwa dlo paske eksplwatasyon min se pwojè debwazman ak anpwazonnman dlo.
Deklarasyon prezidan an fè nan VOA anvi konfime lide se resous natirèl peyi a li bay pou l ka kenbe pouvwa a paske li klè pou tout moun, pwojè eksplwatasyon min nan pa yon pwojè pou retire peyi a nan malsite, men pito yon pwojè piyaj, yo pwojè kolonyal ki vize pran tout resous peyi a pou al fè lajan pandan mas pèp, malere/malerèz, peyizan/peyizàn yo ki pral vin pi pòv paske se nan men yo Leta ayisyen pral pran tè, kraze jaden pou bay gwo konpayi miltinasyonal fin fè eksplwatasyon min. Kolektif la ap envite popilasyon Ayisyèn nan reflechi sou listwa eksperyans eksplwatasyon min nan peyi a soti depi epòk kolonizasyon nan lane 1492, kote ewopeyen te vini ak diskou sivilizasyon yon fason pou yo ka detwi endijèn yo, detwi anviwonnman peyi a, piye tout resous natirèl peyi a ale devlope lakay yo. Nou pa dwe kite dèyè Eksperyans SEDREN nan Meme ak REYNOLDS nan Payan soti 1956 pou rive 1986 ak reyalite kominote sa yo jouk jounen jodi a se yon prèv anplis pou moutre konpayi minye yo se pije yo vin pije peyi a epi lage l zo ak po. Nan sans sa, KJM ap lanse yon apèl ak mobilizasyon jeneral kont pwojè eksplwatasyon min nan tout peyi a.
Lajan fè chen danse ! mwens ti pwomès lajan ak pouvwa sifi pou fè Senatè, Depite ak lòt otorite ki ta dwe batay pou pwoteje popilasyon an vote lwa ki vize bay pwojè piyaj ak destriksyon an legalite ak lejitimite. KJM ap mande popilasyon ayisyèn nan, kominote sible yo, òganizasyon peyizàn yo ki kwè dwa pou gen aksè ak latè pou fè agrikilti se chimen pou mennen peyi a nan dwa grandèt nan zafè lamanjay, òganizasyon pwogresis yo ki kwè peyi a dwe koupe fache ak lojik ekstraktivis kolonyal kapitalis la, òganizasyon dwa moun yo ki kwè viv nan yon anviwonman kòrèk, viv an sante, jwenn manje, dlo se dwa fondamantal moun genyen, òganizasyon ekolojis osnon anviwonmantalis pou n makonnen fòs nou pou n KANPE MIN kont pwojè eksplwatasyon min nan peyi a ak tout pwojè lwa minyè pèlen tèt Bank Mondyal la. Popilasyon ayisyèn nan kale je nou pou n veye ak mobilize pou n saksyone ak anpeche pwojè eksplwatasyon resous peyi a ak anpeche Palmantè yo vote lwa minyè a ki se yon pwojè retire tè nan men nou, kraze jaden nou, detwi ak anpwazonnen sous dlo nou yo, kraze anviwonnman pou bay konpayi vin bwote resous peyi a pou al lakay yo epi lage nou nan plis mizè.
Pèp ayisyen, kominote sible yo, òganizasyon peyizan, ekolojis, dwa moun, ouvriye, chomè, katye popilè yo, ann mobilize pou n kanpe eksplwatasyon min metalik nan peyi a !
Wi ak lavi, Non ak eksplwatasyon min metalik !!!!!
Pou Kolektif la :
Franndy Lesperance
Peterson Derolus