Nòt Laprès KJM Jou Kont Min Syèl Ouvri

Nòt pou laprès nan okazyon 22 jiyè jounen entènasyonal kont pwojè min

Kolektif Òganizasyon Ayisyèn k ap Goumen Kont Eksplwatasyon Min metal yo nan peyi Dayiti pwofite dat 22 jiyè a ki se jounen Entènasyonal batay kont eksplwatasyon min syèl ouvri pou salye batay tout lòt pèp nan Amerik Latin, nan Karayib ak nan Lafrik ap mennen kont gwo dega eksplwatasyon min syèl ouvri konn fè sou tout lavi sou latè. Nap pwofite voye yon chay Ayibobo bay pèp Salvadò ki fòse Palman lakay yo soti lwa pou anpeche pwojè lanmò sa kise eksplwatasyon min metal.

KJM pibliye nòt sa nan moman sa kote konpayi epi gouvènman an fè presyon pou devlope sektè riske ak danjere sa san yo pa enfòme popilasyon ayisyen an—ki gen ladan yo kominote ki anndan oswa tou pre pèmi pou eksplwatasyon minyè—sou konsekans eksplwatasyon minyè. KJM pwofite denonse konpayi k ap antre nan kominote ayisyen yo epi ap mache vire lespri moun pou fè yo kwè eksplwatasyon minye ap pote developman ak opòtinite. Alòske, toupatou nan mond lan, nou wè kominote eksplwatasyon minyè ap afekte ki nan moman an ap eseye fòse konpayi yo ale. Moun yo pa vle viv ak kontaminasyon anviwònman ansanm ak malè sosyal ki vini ak eksplwatasyon minyè. Nan peyi Pewou, eksplwatasyon minyè larivyè ak ti kouran dlo ki vin fè kominote yo ap mobilize pou reziste konstriksyon yon nouvo min louvri. Nan Papwa Nouvèl Gine, nou pa sèlman wè destriksyon anviwònman men tou zak vyolans gadyen sekirite konpayi yo ap fè sou moun, sitou vyolans kont fanm. Aktivite ekplwatasyon minyè ap detwi ekonomi lokal yo ansanm ak anviwònman ak ekosistèm nan. Grangou, chomaj, povrete ak soufrans k ap frape kominote yo tou antye an jeneral, men sa touche sitou travayè yo, ti peyizan yo ak mas pòv yo.

Pa lontan, KJM te aprann Komisyon Travay Piblik te soumèt pwojè la sou eksplwatasyon minyè devan Palman ayisyen an. Se gouvènman ayisyen an ki te ekri lwa sa a ak sipò Bank Mondyal. Ekspè yo dakò pou di pwojè lwa a reprezante yon veritab danje pou pèp ayisyen an: li pa pwoteje anviwònman nou an, li bay konpayi yo priyorite sou popilasyon ayisyen an, li retire wòl pou mete kontwòl lwa aktyèl la egzije nan men Palman an, epi lwa a pemèt aktivite eksplwatasyon minyè fèt anba tab, san popilasyon ayisyen an pa rive jwenn aksè ak enfòmasyon. KJM ap mande pèp ayisyen an ak manm palman an—si yo sousye pou defann enterè pèp ayisyen an—pou swiv egzanp peyi Salvadò a epi pou kanpe dezas eksplwatasyon minyè ta fè sou peyi nou an, anviwònman nou an ak piblik jeneral Ayiti a.

Peyizan ki nan tout peyi a anba menas pou pèdi tè yo bay konpayi eksplwatasyon minyè. Pwodiksyon nasyonal la sou wout pran gwo baf akòz se tè k ap fè manje yo konpayi yo vize. Lamizè ak grangou sou wout pou l taye banda poutèt kantite yo ki pral diminye amezi popilasyon an ap ogmante. Ayiti nan yon kafou kote malfini lokal ak entènasyonal tout plim tout plimay ap sèvi ak mizè popilasyon an ak mank ledikasyon pou vin fè dappiyanp sou sa peyi a rete kòm resous natirèl, epi pou lage moun kominote ki nan zòn yo fè eksplwatasyon yo nan soufrans. Jounen jodi a, resous dlo yo tankou sous, rivyè ak pi yo sou wout pou seche epi kontamine ak pwodui chimik tankou siyani, plon ak mèki. Nan tout peyi nan emisfè a, Ayiti se peyi ki gen mwens kouvèti forestyè, malgre Konstitisyon ayisyen an nan atik 253 fè anviwònman se kad natirèl pou yon sosyete ka boujounen epi sen. Nou pa menm bezwen di, Pwojè Lwa sou Eksplwatasyon Minyè sa pa respekte Konstitisyon nou an.

Se pou rezon sa Kolektif Jistis Min (KJM) ap mande kominote, òganizasyon ak sitwayen ki konsène pou leve kanpe pou anpeche gouvènman nou an ak konpayi yo eksplwate resous nou yo ak mete sou pye sou pwojè lanmò sa a.

Wi ak lavi, Non ak Eksplwatasyon minyè!!!

Oganizasyon ki siyen pou KJM:

ODISMA
CE-JILAP
BATAY OUVRIYE
TET KOLE
VISDNO
GARR
CFEDEC
OPAB
RNDDH
ICCAH
RAMO
MODEP
GREPAE
MOSADA
MOLEGHAF
PAPDA
POHDH
CDM-OD
AVS
ANTRED
ANNIH
KRPN
AFDPR
AJCAD